Как одевались казанские татары и татарки в XVII—XIX веках? Какие украшения обязательно носили женщины, а какие полагались мужчинам? Сколько весили традиционные татарские хасите, яка чылбыры и чулпы? Обо всем этом Вы узнаете в разделе экспозиции «Татарская золотая кладовая».

В ней экспонируется уникальная коллекция татарских ювелирных украшений XVII-XIX веков. Комплекс украшений разнообразен – нагрудная перевязь (хасите), застежки (яка чылбыры), накосники (чулпы) и т.д. В татарских украшениях широко использовались ювелирные бляхи, которые служили не только украшениями, но и имели значение амулетов и оберегов. Часть украшений представлена в комплексе с традиционной мужской и женской одеждой казанских татар. Отдельную группу составляют футляры для миниатюрных Коранов. Основным материалом для изготовления украшений служили серебро и золото. Ювелирные изделия инкрустировались драгоценными и полудрагоценными камнями: топазами и аметистами, бирюзой и сердоликами, аквамаринами и хрусталем. Татарские ювелиры владели многочисленными приемами изготовления и декорирования изделий. Наибольшее развитие получила чеканка, литье, гравировка, насечка, инкрустация и чернь. Наиболее искусные мастера владели техникой скани – плоской, накладной и бугорчатой. Бугорчатая скань являлась высшим достижением ювелирной техники казанских мастеров. От плоской она отличается тем, что завиток орнамента возвышается над плоскостью, заканчиваясь завитком проволоки, уложенной в виде низкого конуса. Традиционными мотивами орнаментов были растительные и геометрические узоры; надписи, выполненные арабской вязью.

Дополнением к реальной «Золотой кладовой» стала станция электронной экспозиции, включающая изображения 30 предметов, которые можно увидеть на мониторе электронного киоска и на плазменной панели. Здесь же дана подробная информация об экспонатах на русском и татарском языках.

“Татар алтын хәзинәханәсе”

XVII-XIX гасырларда Казан татарлары һәм татар кызлары ничек киенгән? Хатын-кызлар нинди бизәнү әйберләре кулланганнар,ә ир-атларга  ниндиләре каралган булган? Традицион татар хәситәләре, яка чылбыры һәм чулпылар нинди авырлыкта булган? Болар  хакында сез «Татар алтын хәзинәсе» экспозициясендә белә аласыз.

Анда XVII-XIX гасырлардагы татар зәркән бизәнү әйберләре коллекциясе тәкъдим ителә. Бизәнү әйберләре күптөрле — хәситә, яка чылбыры, чулпылар һәм башкалар. Татар бизәкләрендә амулет һәм саклану чарасы буларак бөтиләр (колалар) дә киң кулланылган. Бизәнү әйберләренең күбесе Казан татарларының традицион ир-ат һәм хатын-кызлар киемнәре комплексы да тәкъдим ителә. Аерым төркемне миниатюр Коръәннәр өчен футлярлар (савытлар) тәшкил итә. Борынгыда бизәнү әйберләре ясау өчен төп материал булып көмеш һәм алтын хезмәт иткән. Зәркән эшләнмәләре кыйммәтле һәм ярым кыйммәтле ташлардан була: топазлар һәм аметистлар, фирүзә һәм сердоликлар, аквамарин һәм бәллүрләр. Татар зәркәнчеләре эшләнмәләрен ясау һәм декорацияләү алымнарына ия булганнар. Сугу, кою, гравировка, насечка, инкрустация бик зур үсеш алган. Иң сәләтле осталар яссы, кыскынкы һәм бөкрәкле скани техникасын кулланганнар. Бөкрәле скан Казан осталары зәркән техникасының югары казанышы булып тора. Орнаментларның традицион мотивлары булып үсемлек һәм геометрик бизәкләр, гарәп бәйләме белән башкарылган язулар торган.

«Татар алтын хәзинәсе» экспозициясенә өстәмә булып 30 предметның сүрәтләрен үз эченә алган электрон экспозиция станциясе тора. Андагы предметларны электрон киоск мониторында һәм плазма панелендә күрергә мөмкин. Биредә үк экспонатлар турында рус һәм татар телләрендә тулы мәгълүмат  алырга мөмкин.